काठमाडौं। तपाईंले बिहान सबेरै भाले बासेको आवाज सुन्नु भएको छ भने यो सामान्य प्राकृतिक घटना हो। तर भाले किन बिहानै बास्छ? यसको पछाडि रोचक वैज्ञानिक र सामाजिक तथ्य लुकेको छ। भालेको शरीरमा सिर्केडियन रिदम भनिने जैविक घडी हुन्छ। यस घडीले २४ घण्टे चक्रमा काम गर्छ र सूर्यको प्रकाशमा आउने परिवर्तनलाई महसुस गरेर भालेलाई सक्रिय बनाउँछ।

जब बिहान सूर्योदय हुन्छ, प्रकाशको तीव्रतामा हुने सानो परिवर्तनले भालेको मस्तिष्कलाई सन्देश दिन्छ, जसले गर्दा उनीहरूले बास्ने प्रक्रिया सुरु गर्छन्। भाले र कुखुराको आँखाले प्रकाशलाई निकै चाँडै महसुस गर्छ। उनीहरूको दृष्टि प्रणाली यति संवेदनशील हुन्छ कि बिहान सूर्योदयको झिनो झल्कोले पनि उनीहरूलाई जागा गराउन पर्याप्त हुन्छ।

भाले बास्नु केवल जैविक प्रक्रिया मात्र नभई सामाजिक व्यवहार पनि हो। समूहका अन्य सदस्यलाई दिन सुरु भएको सन्देश दिन र उनीहरूलाई ब्युँझाउन भाले बास्छ। यसबाहेक, आफ्नो क्षेत्रको सीमा अन्य भालेहरूलाई जानकारी दिनका लागि पनि यो व्यवहार महत्वपूर्ण मानिन्छ। भालेको बासलाई शताब्दीयौँदेखि दिनको सुरुवातको संकेतको रूपमा लिइँदै आएको छ। किसान र गाउँलेहरूको लागि बिहान भाले बास्नु काम सुरु गर्ने समयको प्रतीक हो।

भाले बास्नु प्राकृतिक जीवन चक्रको एक महत्वपूर्ण अंश हो। यो न केवल दिन र रातको चक्रसँग सम्बन्धित छ, तर अन्य जनावरहरूको व्यवहारलाई पनि प्रत्यक्ष प्रभाव पार्छ।